Zły Tyrmand

Pasjonująca biografia Leopolda Tyrmanda - utalentowanego pisarza, popularyzatora muzyki jazzowej, orędownika wolności, niezłomnego przeciwnikakomunizmu, a także - pełnego energii skandalisty i playboya, mężczyznycieszącego się nieustającym powodzeniem u kobiet, mistrza autokreacji.Oprócz rzetelnej, opartej na faktach biografii, mamy też w tej książceszeroką panoramę przedstawiającą życie towarzyskie i uczuciowe warszawskich"celebrytów" w latach 50. i 60. Jej tytuł nawiązuje rzecz jasna do słynnejpowieści kryminalnej Tyrmanda "Zły", której akcja toczy się w Warszawie napoczątku lat 50. XX wieku.Mariusz Urbanek posłużył się nie tylko dostępnymi, pisanymi źródłamidotyczącymi Tyrmanda, ale przede wszystkim, oparł swoją książkę na rozmowachz ludźmi, którzy go osobiście znali. Rozmów tych przeprowadził ażosiemdziesiąt. Skrócone zapisy niektórych z nich znajdują się na kartach tejksiążki. Wśród rozmówców Urbanka wspominających Tyrmanda byli między innymi:Agnieszka Osiecka, Stefan Kisielewski, Zygmunt Kałużyński, SzymonKobyliński, Eryk Lipiński, Ludwik Jerzy Kern, Tadeusz Konwicki, ZdzisławNajder, Bohdan Tomaszewski, Alina Janowska i Jan Józef Szczepański - czyliosoby, które opisał w swoim skandalizującym "Dzienniku 1954". Oprócz nich,cytowane są w tej książce inne znane postacie ze świata kultury: WitoldGombrowicz, Jarosław Iwaszkiewicz, Sławomir Mrożek, Krzysztof TeodorToeplitz, Józefa Hennelowa, Zygmunt Broniarek, Józef Hen, KazimierzKoźniewski, Marian Eile, Jerzy "Duduś" Matuszkiewicz, Andrzej Trzaskowski,Wanda Warska, Roman Waschko, Andrzej Kurylewicz, Andrzej Jarecki, JanuszMorgenstern, i jeszcze wielu innych. W książce opisują swe spotkania zTyrmandem także ludzie, którzy byli pierwowzorami bohaterów powieści "Zły".Mamy też w niej relacje byłych żon pisarza - Małgorzaty Rubel i BarbaryHoff, a także wywiad z Krystyną Sokólską, która była pierwowzorem Bogny z"Dziennika 1954".IVO VUCO (hultajliteracki.pl):Urbanek jest biografem znakomitym i wie, jak "ugryźć temat". Nie tylkoprzedstawia portret genialnego pisarza, buntownika i krytyka życiacodziennego, ale też kreśli wyśmienity obraz czasów, w których Tyrmandowiprzyszło żyć. Całość tworzy mini serial o potężnym ładunku emocjonalnym.Tyrmand to znacznie więcej niż pisarz i felietonista, jakich było wtedywielu, a jakich dzisiaj jest całe mrowie, to... Kazimierz Deyna polskiejliteratury, a nawet literacki Louis Armstrong, który zamiast trąbki opanowałdo perfekcji pióro. Każdy z nich był wirtuozem, każdy z nich jest legendą ikażdy z nich miał swoją ciemną stronę, bez której jasna strona nie miałabyracji bytu. Urbanek zebrał historie o Tyrmandzie od ludzi, którzy go znali,a zatem nie są to dywagacje, jakim był, czy ewentualnie mógł byćczłowiekiem, ale jasno nakreślona osobowość pisarza, który chciał żyć i czućwolność pełną piersią. Czytając tę książkę targały mną różne odczucia, razTyrmanda kochałem, innym razem go nienawidziłem. Jednak po ostatniej stronietej publikacji zrozumiałem, jak wyjątkowy był to człowiek, jak wielką dumę wsobie nosił i jak wielki smutek za nią skrywał. Szalenie dobra książka, doktórej wrócę jeszcze nie raz. Jedno jest pewne, Mariusz Urbanek napisałksiążkę, która po prostu musiała zostać napisana, bo bez niej wiedza oTyrmandzie byłaby mocno okrojona. A że Urbanek to klasa sama w sobie, niemoże dziwić fakt, że "Zły Tyrmand" jest książką tak dobrą.FABRYKANT (lubimyczytac.pl):Jest to najlepsza i najbardziej wyrazista książka biograficzna MariuszaUrbanka, jaką czytałem. Urbanek niemal w każdej książce daje cośwciągającego i zaskakującego - jakiś nieznany fakt, który doskonale budujepostać. "Zły Tyrmand" jest właściwie zaskakujący w całości, albowiem głównypromotor jazzu w kraju okazuje się być kameleonem, którego nie potrafiprzejrzeć nawet tak solidna biografia. Co rozmówca (rozmówczyni) - to innaopinia. Niektóre zbieżne, niektóre zupełnie sprzeczne. Był to facet takskomplikowany, grający tak wiele ról, a przy tym mieszający je ze swojąprywatną twarzą ukrytą za maskami. To wciągające, ciekawe i bardzo daje domyślenia. Polecam.Nota: przytoczone powyżej opinie są cytowane we fragmentach i zostałypoddane redakcji.Tekst: Iskry, Warszawa 2019.Projekt okładki: Marcin Labus.