Umysł niepodległy. Autobiografia odczytana

Jan Józef Lipski trzeźwo obserwował polityczne, społeczne i kulturowe zjawiska, niezależnie od czasów potrafił je bezbłędnie nazywać. Konsekwentnie przeciwstawiał się kłamstwom komunizmu i diagnozował polskie słabości. Autobiografia odczytana z tysięcy zapisanych stron dziennika, wspomnień, korespondencji i publicystyki pokazuje nieugiętą postawę błyskotliwego człowieka, który wyprzedził swój czas.   „Ojczyzna istnieje tylko wtedy, gdy istnieje też obczyzna; nie ma «swoich», gdy nie ma «obcych». Od stosunku do «obcych» bardziej niż od stosunku do «swoich» zależy kształt patriotyzmu”. Jan Józef Lipski w eseju Dwie ojczyzny, dwa patriotyzmy, Warszawa 1981   „W 1953 roku zostałem po raz pierwszy usunięty z pracy, z przyczyn politycznych (AK), po raz drugi w roku 1960, po raz trzeci w 1982, siedząc w więzieniu. W więzieniach PRL znajdowałem się trzykrotnie. Czterokrotnie miałem karny zakaz druku, w sumie przez siedem lat byłem pozbawiony możliwości publikowania. Zatrzymywano mnie na 48 godzin 28 razy, szczególnie często, gdy jako współzałożyciel KOR-u niosłem pomoc represjonowanym w 1976 roku robotnikom Radomia”. Jan Józef Lipski w liście, Warszawa 24 kwietnia 1990