Ikony ewolucji. Nauka czy mit?

Autorem książki jest amerykański biolog Jonathan Wells. Pierwsze, anglojęzyczne wydanie ukazało się w 2000 roku nakładem wydawnictwa Regnery Publishing. Prezentowana publikacja stanowi analizę dziesięciu najbardziej znanych świadectw, które – w powszechnej opinii – potwierdzają słuszność darwinizmu. Wells zwraca uwagę, że wiele środowisk traktuje przywołane przykłady jako ikony ewolucji. W swojej książce podejmuje on różnorodne zagadnienia, omawiając m.in.: darwinowskie drzewo życia sporządzone na podstawie odkrytych skamieniałości, homologię kończyn kręgowców, rysunki Ernsta Haeckela ukazujące podobieństwa między embrionami różnych form życia, skamieniałość archeopteryksa, a także znane zięby Darwina z wysp Galapagos. Wells podkreśla, że przedstawione ikony ewolucji są niezgodne z danymi empirycznymi, a także wskazuje, że niektóre zostały nawet celowo sfałszowane. Autor publikacji bardzo wiele uwagi poświęca rysunkom Haeckela, które – w opinii amerykańskiego biologa – zostały sporządzone w taki sposób, aby uwiarygodnić teorię Darwina. Wells zastanawia się, dlaczego ryciny niemieckiego badacza nadal pojawiają się w akademickich podręcznikach do biologii, skoro już dawno ustalono, że ich treść jest niezgodna z rzeczywistością. Zdaniem autora Ikon ewolucji zaistniała sytuacja wynika z bezkrytycznego stanowiska wobec teorii ewolucji Darwina. Amerykański uczony twierdzi, że zdyskredytowane ikony należy albo wykreślić z podręczników, albo zachować je w formie przykładów dawnych świadectw na rzecz darwinizmu, które obecnie nie mogą być traktowane jako wiarygodne dane empiryczne. Jeżeli omawiane przykłady staną się jedynie częścią historii nauki, to, jak zastanawia się Wells, jaka jest rzeczywista wartość darwinizmu, skoro jego najważniejsze ikony nie świadczą o tym, o czym świadczyć powinny? Jonathan Wells jest amerykańskim biologiem. Urodził się w 1942 roku w Nowym Yorku. Jego rodzice należeli do Kościoła protestanckiego i w takim duchu wychowali też syna. Po odebraniu edukacji zasadniczej, Wells podjął studia geologiczne na Princeton University, których jednak nie ukończył. Następnie zatrudnił się jako kierowca taksówki, a później zasilił szeregi armii amerykańskiej i został wysłany na dwa lata do Europy. Do Stanów Zjednoczonych powrócił w 1966 roku i wznowił naukę na University of California w Berkeley. Po tym, jak odmówił wstąpienia do rezerw wojskowych USA, został aresztowany i uwięziony na osiemnaście miesięcy. Po odbyciu kary wrócił na studia w Berkeley. Następnie wstąpił do Kościoła zjednoczeniowego, w ramach którego uczęszczał na seminarium i uzyskał stopień magistra w zakresie edukacji religijnej. Kontynuował naukę na Yale University, gdzie otrzymał stopień doktora z zakresu badań religijnych. Już wtedy interesował się darwinizmem, co do którego był nastawiony bardzo krytycznie (jego praca doktorska dotyczyła historycznych reakcji na teorię Darwina). Niemniej większość czasu poświęcał na rozważania związane z nauczaniem Kościoła zjednoczeniowego. W 1988 roku ukazała się jego pierwsza książka poświęcona poglądom Charlesa Hodge’a. Hodge był jednym z pierwszych krytyków teorii ewolucji, który jeszcze za życia Darwina twierdził, że jego teoria ma charakter wyraźnie ateistyczny. Drugi doktorat Wells obronił w 1994 roku na University of California w Berkeley – tym razem z biologii molekularnej i komórkowej – gdzie następnie odbył staż podoktorski. Pracował również na California State University jako wykładowca embriologii, a także objął posadę kierownika laboratorium medycznego w Fairfield. W tamtym czasie był już zdeklarowanym krytykiem darwinizmu, czemu dał wyraz w publikowanych wówczas artykułach. Dołączył też do Centre for Science and Culture – ośrodka należącego do Discovery Institute. W 2000 roku wydał swoją najważniejszą książkę, która obok pracy Michaela Dentona uważana jest za największą krytykę teorii ewolucji. Praca została zatytułowana Ikony ewolucji. Nauka czy mit? Nie wnosi ona pozytywnej argumentacji na rzecz istnienia projektu w przyrodzie, ale jest krytyczną analizą dziesięciu najczęściej podawanych przykładów świadectw empirycznych potwierdzających darwinizm (rozważania Wellsa dotyczyły między innymi skamieliny archeopteryksa, który uważany jest przez ewolucjonistów za brakujące ogniwo między dawnymi gadami a współczesnymi ptakami). Kolejna książka Wellsa The Politically Incorrect Guide to Darwinism and Intelligent Design [Niepoprawny politycznie przewodnik po darwinizmie i teorii inteligentnego projektu] ukazała się w 2006 roku. W pracy tej kontynuuje uczony krytykę teorii ewolucji i przewiduje, że teoria ta jest skazana na wymarcie. Darwinizm zostaje tu przedstawiony jako ideologia, która nie jest poparta wiarygodnymi świadectwami empirycznymi, a która zawdzięcza swoje istnienie jedynie konserwatyzmowi nauk przyrodniczych. W 2011 roku Wells opublikował kolejną pracę, tym razem poświęconą zagadnieniu funkcjonalności ludzkiego genomu – The Myth of Junk DNA [Mit śmieciowego DNA]. Amerykański biolog krytykuje w niej rozpowszechniony w nauce pogląd, że większość ludzkiego genomu jest nieproduktywna (czyli nie pełni żadnej biochemicznej funkcji) i stanowi tzw. śmieciowe DNA. Ostatnia książka Wellsa z 2017 roku, zatytułowana Zombie Science: More Icons of Evolution [Zombie science. Jeszcze więcej ikon ewolucji], jest kontynuacją Ikon ewolucji. Wells twierdzi w niej, że uczeni nadal posługują się przykładami twierdzeń, których – jak sam uznał – wykazał fałszywość ponad piętnaście lat wcześniej. Jego zdaniem nauka stała się przedsięwzięciem martwym, ponieważ świadectwa empiryczne nie mają już większego znaczenia, ale mimo to nadal funkcjonuje – jest ona zatem niczym zombi. Seria Inteligentny Projekt to pierwsza tak ambitna i bogata propozycja na polskim rynku wydawniczym, w ramach której ukazują się książki dotyczące teorii inteligentnego projektu – Intelligent Design (ID). Autorzy zastanawiają się: czy różnorodność życia na Ziemi może być wyjaśniona wyłącznie przez procesy czysto przyrodnicze? Czy złożone struktury biologiczne mogły powstać drogą przypadku i konieczności, bez udziału inteligencji? Czy Ziemia jest tylko jedną z wielu niczym niewyróżniających się planet? Teoria inteligentnego projektu jest ogólną teorią rozpoznawania projektu i ma szerokie zastosowanie w takich dziedzinach nauki, jak kryminalistyka, historia, kryptografia, astronomia i inżynieria. Seria Inteligentny Projekt pokazuje, że koncepcja ID powinna być stosowana również w zagadnieniach pochodzenia i rozwoju różnych form życia, a także w próbie zrozumienia nas samych.