Celownik

Narrator, jednocześnie główna postać utworu, snajper, reprezentant świata chrześcijańskiego, kieruje strzelbę w stronę swego celu – muzułmanki, która ze swego punktu obserwacyjnego celuje z broni w jego stronę. Każde z nich może strzelić w ciągu sekundy, żadne nie wykonuje decydującego ruchu. Doruntina – jak nazywa swoją przeciwniczkę narrator, nawiązując do bałkańskiej legendy o miłości, która przezwycięża śmierć - staje się niemą słuchaczką opowieści o dzieciństwie i dojrzewaniu bohatera, jego studiach literackich, wątek ostatnich wojen domowych toczonych na Bałkanach przeplata się z osobistymi doświadczeniami i przeżyciami autora. Liczne nawiązania do bohaterów dzieł literatury światowej sprawiają, że przeszłość miesza się z teraźniejszością, fikcja z rzeczywistością. Konflikty zbrojne są tu tylko pretekstem do poszukiwania odpowiedzi na pytania najistotniejsze, dotyczące natury człowieczeństwa. Otrzymujemy uniwersalną opowieść o życiu i śmierci, miłości i nienawiści, bezsensie wojny, wewnętrznych konfliktach i absurdalności ludzkiej egzystencji. Powieść uznana została przez krytyków mianem arcydzieła macedońskiej, a zarazem europejskiej i światowej literatury. Tytuł znalazł się na liście książek zakwalifikowanych w tym roku do Nagrody Europy Środkowej Angelus. Blaže Minevski - macedoński prozaik i dramaturg, urodzony w 1961 roku w Gevgeliji, ukończył dziennikarstwo na Uniwersytecie w Skopje. Jest autorem powieści, opowiadań i dramatów. Jego tłumaczona na wiele języków powieść Celownik (Нишан, 1997) otrzymała prestiżową nagrodę „Stale Popov” –  przyznawaną przez Stowarzyszenie Pisarzy Macedonii dla najlepszej prozy, tytuł powieści roku dziennika „Utrinski Vesnik“ oraz nagrodę Miasta Skopje – „13 listopada”. Z kolei powieść Gwiżdżący uzyskała nagrodę „Mistrzowie prozy” Fundacji Macedonia Present. Potwierdzeniem polularności Blaže Minevskiego są kolejne macedońskie wznowienia powieści Celownik oraz nagroda dla „Najczęściej czytanego autora”, którą na podstawie ilości wypożyczeń utworów pisarzy macedońskich we wszystkich bibliotekach publicznych w kraju przyznaje Narodowa i Uniwersytecka Biblioteka im. Św. Klimenta Ochrydzkiego w Skopje. Utwory Blaže Minevskiego wydawane są w przekładach na inne języki. Powieść Celownik  ukazała się w języku angielskim, armeńskim, serbskim, słoweńskim, arabskim, chińskim i włoskim. Tłumaczenia na język serbski doczekała się jego powieść Ja, Tito i Myszka Miki, a na język bułgarski – powieści Powinniśmy zrobić zdjęcie, zanim zaczęliśmy się nienawidzić i Wyznania pewnego wilczomlecza. Powieść Roku „Utrinski Vesnik”, 2008 Nagroda „Stale Popov”, DPM, 2008 Nagroda „13-ti Noemvri”, Miasto Skopje, 2009 Kandydatka do International IMPAC Dublin Literary Award, 2011 Celownik jest pierwszą powieścią autora wydaną w Polsce.