Serbia pod rządami Slobodana Milosevica. Serbska polityka wobec rozpadu Jugosławii w latach dziewięćdziesiątych XX wieku

W drugiej połowie lat osiemdziesiątych poszczególne republiki Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosłwii coraz bardziej zdecydowanie dążyły do utworzenia samodzielnych państw narodowych. Ponieważ idealistycznie zakładano zjednoczenie narodu w ramach jednego państwa, a duży odsetek Serbów zamieszkiwał obszary poza Republiką Serbską, utworzenie państwa serbskiego łączyłoby się albo ze znacznym okrojeniem terytoriów innych republik, albo z utrzymaniem państwa jugosłowiańskiego. Stało się to przyczyną konfliktów, które wybuchły na początku lat dziewięćdziesiątych, kiedy nastąpił faktyczny rozpad państwa jugosłowiańskiego. Slobodan Milošević, który stanął na czele partii komunistycznej w Serbii w 1986 r., zaś w 1990 został wybrany na prezydenta Serbii, był rzecznikiem swoiście pojmowanych serbskich interesów narodowych. Był on (jak wielu innych, również opozycyjnych, polityków) zwolennikiem utrzymania wszystkich Serbów w ramach jednego państwa – Jugosławii i aż do końca swoich rządów dążył do realizacji jugoslawizmu w znaczeniu politycznym. Wbrew powszechnym opiniom duża część społeczeństwa serbskiego nie popierała polityki prezydenta, dając temu wyraz przez organizowanie nieustających demonstracji, które trwały w latach 1991–1995, podczas toczących się wojen. Do spadku popularności Miloševicia przyczyniła się także powojenna sytuacja Serbii i Jugosławii: państwo było zrujnowane sankcjami nałożonymi w czasie trwania konfliktów, poza tym osoba prezydenta kojarzyła się społeczeństwu z niezrealizowanymi obietnicami, których ceną były wojny. Nie powstrzymały one rozpadu państwa jugosłowiańskiego, co więcej, nie udało się przyłączyć do FRJ praktycznie żadnego z terytoriów, o które walczono. Konflikt serbsko-albański w Kosowie przeobraził się w wojnę, w której interweniował Sojusz Północnoatlantycki, występujący przeciwko Serbom. Spowodowało to gwałtowny, acz krótkotrwały nawrót poparcia dla prezydenta (już wtedy Jugosławii), które po zakończeniu działań wojennych zaczęło ponownie maleć, doprowadzając do ustąpienia Miloševicia w 2000 r. Dr Mirella Korzeniewska-Wiszniewska jest absolwentką Instytutu Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UJ, kierunku politologia, i pracownikiem tego Instytutu. Pracę magisterską napisała pod kierunkiem prof. dr hab. Ireny Stawowy-Kawki na temat: Postawa polskiego duchowieństwa katolickiego wobec nazizmu w latach 1933–1939. Doktorat pt. Serbska idea narodowa w polityce wewnętrznej Jugosławii w latach 1991–2000 obroniła w 2006 r. Obszar zainteresowań naukowych dr Mirelli Korzeniewskiej-Wiszniewskiej obejmuje Bałkany, szczególnie byłą Jugosławię, a spośród jej spadkobierców – Serbię.