Filozofia przypadku

Proponowana przez Lema nowatorska koncepcja odbioru dzieła literackiego wyprzedza o dobre kilkanaście lat trendy interpretacyjne w postaci modnego obecnie pragmatyzmu Stanleya Fisha. Zgodnie z nią utwór literacki jest tylko projektem, zbiorem znaków kryjącym w sobie gamę możliwych odczytań i tak naprawdę zawdzięcza swoje istnienie aktywności odbiorców, która dopiero porządkuje go i powołuje do życia. Teoria dzieła literackiego stanowi jednak dla Lema jedynie punkt wyjścia do rutynowych poszukiwań uniwersalnej teorii wszystkiego. Jak pisał Henryk Markiewicz: "Filozofia przypadku" traktuje na każdy temat – "od kosmologii poprzez powstanie życia na Ziemi i lingwogenezę aż do faszyzmu i stripteasu".   SPIS TREŚCI: Przedmowa Wstęp do II wydania Komentarz do III wydania I. Wstęp II. Sformułowanie programu III. Przedpole  Fenomenologiczna teoria dzieła  Problemy językowe, literackie i estetyczne IV. Kreacja dzieła V. Semantyka i pragmatyka  Znak i symbol  Język: introspekcja i substrat neuralny  Reprezentacja jako antynomia: obecna nieobecność  Matryce kulturowe semantyki VI. Informacjonistyka i logika  Dzieło: informacja strukturalna i selektywna  Dzieło: ujęcie logiczne i empiryczne VII. Cybernetyka stosowana  Wstęp  Ograniczenie metody  Sterowanie i gra  Mechanizmy odbioru  Szum w literaturze  Klasyfikacje kodów  Modelowanie w nauce i w literaturze VIII. Los społeczny, czyli znaczenie dzieła  Wstęp  Sprawdziany społeczne znaczeń  Filtr, czyli znawcy literatury  Stochastyczny los dzieła  Arcydzieło zdemaskowane  Kariera falsyfikatu IX. Nowoczesność, czyli przypadek  Wstęp  Rekapitulacja i krok naprzód  Nowa powieść i nowa fizyka  Nowa powieść i matematyka X. Modele dzieła  Modele biologiczne dzieła  Granice modelu biologicznego. Model fikcji literackiej  Obiekty informacyjne i obiekty fizyczne  Stochastyczny model dzieła  Podsumowanie XI. Granice wzrostu kultury  Sacrum i profanum  Kłopoty z definicją kultury  Skąd się wzięła kultura?  Losowość w kulturze  Patologia kultury XII. Literatura i poznanie  Wstęp  Teoria i praktyka literatury  Czas przeszły dokonany  Imię róży  Mała medytacja pod mottem Habent sua fata libelli  Małej medytacji część druga  Jak stworzyć czytelników?  Czas przyszły lub inny   Wstęp   Wizja lokalna  Bilans XIII. Wycieczka w genologię  Todorova typologia fantastyki  Literatura jako antynomia  Strukturalizm i aksjologia XIV. Wprowadzenie w metakrytykę  Bezwiedność literatury  Dwa zbiory i jeden przykład  Model krytyki  Protokół lektury  Konkretyzacja i ocena  Metazoil  Zagadka języka XV. Szczypta praktyki XVI. Zakończenie Posłowie Nota wydawnicza Przypisy